آشنایی با اصول نویسندگی + 13 اصل برای نوشتن

آشنایی با اصول نویسندگی گام اول برای شروع یادگیری مهارت نوشتن است. در این مقاله از سایت فحوا مبانی نویسندگی را با زبان ساده برای شما توضیح می دهیم. در ابتدا باید با مفهوم نویسندگی آشنا شده و در ادامه به پاسخ این سوال که نویسنده ی خوب کیست، می پردازیم. همچنین با 13 اصل برای نوشتن صحیح آشنا می شویم.

نویسندگی یعنی چه ؟

اصولا نویسندگی شامل هر مطلبی است که با نوشتن در ارتباط باشد، هر نوشته بی هدف و با هدف.

نویسنده کسی است که خلاقیت هایش را بنویسد. چیزی را کشف کند که کسی به آن دست نیافته است. یعنی نویسنده کسی است که خود و جامعه خود را افشا می کند. مثلا اگر امیل زولا از خشونت می نویسد، در واقع خشونت را فریاد می زند و اعتراض می کند.

پیش از پرداختن به اصول نویسندگی بیان می کنیم که : نویسنده موجودی است معترض نسبت به وضعیت موجود برای رسیدن به وضعیت موعود. وضعیت موجود همیشه در همه جا یکسان نیست.

 مثلا در سوئد با ایران متفاوت است و ایران با عراق. ولی وضعیت موعود چیزی است که نویسنده ها به آن فکر می کنند و آرزو دارند .

طبق اصول نویسندگی، آیا کسی که سواد خواندن و نوشتن داشته باشد نویسنده است؟

برخی معتقدند که نویسنده کسی است که باید از موهبت الهی برخوردار باشد. نویسنده کسی است که در درون خود یک شهرزاد قصه گو داشته باشد. کسی که بتواند قصه و داستان تعریف کند.

و چون نهاد انسان از آغاز  با قصه و داستان عجین است، پس هر کسی نمی تواند قصه بگوید و داستان بنویسد.

هر مادر بزرگی قصه گو نیست. بعضی از مادر بزرگها این شهرزاد درون را دارند و قصه گو هستند.

در بحث اصول نویسندگی، باید به این نکته توجه داشت که کسی که این موهبت الهی و این شهرزاد درون را دارد باید آن را تربیت کند، به آن رسیدگی نماید و رشدش دهد. مثل رسیدگی به گیاه و درخت.

از اصول اولیه و مهم نویسندگی این است که پیش از هر چیز نویسنده باید از یک معرفت برخوردار باشد و بر اخلاق نویسندگی پافشاری کند. نویسنده باید پیش از شروع به کار نوشتن، داستانهای زیادی را بخواند و مشق کند تا بداند چطور یک داستان را سامان داده و بعد خلق کند.

در بحث اصول نویسندگی ممکن است سوال مهمی مطرح شود که در ادامه می آید.

نویسنده خوب کیست ؟

در بحث اصول نویسندگی به تعریف نویسنده ی خوب بر پایه تعریف انسانی و اخلاق انسانی و فلسفه اخلاقی انسانی می پردازیم.

ادبیات از آغاز زمان ظهورش تا امروز دو دغدغه داشته وباید داشته باشد.

1. دغدغه زبان
2. دغدغه جهان

یعنی هر نویسنده و شاعر باید این دو دغدغه را داشته باشد. و البته ممکن است نداشته باشد. اما موضوع ما پرداختن به این است که:

نویسنده خوب کیست؟

هر کس که بنویسد می تواند تعریف نویسنده داشته باشد به آنها کاری نداریم.

خوب را می خواهیم براساس ادبیات و فلسفه تعریف کنیم.

ادبیات دو دغدغه دارد زبان و جهان.

زبان مربوط به صورت اثراست، جهان مربوط به محتوا.

زبان مربوط به چگونه نوشتن است ، جهان مربوط به چه چیزی را نوشتن ؛ این دو لازم است. حال ابتدایی ترین تعریف که به نظر می رسد این است که نویسنده خوب کسی است که قدرت زبان و جهان نگری اش تقریبا هماهنگ و به یک میزان بالا باشد ودر اثرش هر دو را به خوبی ورود بدهد.

یعنی چنین نباشد که قدرت زبانش، که همان چگونه نوشتن است، بالا باشد، اما درکی از جهان نداشته باشد. جهان نگری کوتهی داشته و وسعت دیدی نداشته باشد. پایه های بنیادین اخلاقی را نشناسد و نتواند به مسائل و گره هایی که درهمه مقاطع تاریخی در اجتماع پیش می آید، راه ببرد.

نتواند تحلیلی داشته و یا چاره اندیشی بکند، و نتواند نظری نسبت به دنیا داشته باشد.

پس طبق اصول نویسندگی چنین نویسنده ای فقط یک زیبا نویس بی معنا است.

نقطه مقابلش؛ اگر کسی فیلسوف دانا فرزانه و روشنفکر باشد اما قدرت زبانش پایین باشد و نتواند زیبا بنویسد باز به کار نمی آید. نوشتن ارتباط مستقیمی با گفتن دارد.

کسی که نمی تواند بنویسد نمی تواند حرف هم بزند.

حال گفتن مقداری سهل تر است. اما یک دانا و شخص فرزانه که مسائل سیاسی و اجتماعی و تاریخی را می داند اگر نتواند بنویسد یک زنبور بی عسل است.

نویسنده باید قدرت زبان و جهان را با هم داشته باشد. (محمد رضا دارکولی)

چند نکته مهم در اصول نویسندگی

نوشتنِ خوب، هدفمند، واضح و واقعی است.

نوشتنِ خوب هدفمند است. سعی می کنید به چه نکته ای اشاره کنید؟ نه دونکته نه پنج نکته فقط یک نکته.

تلاش برای بیان یک نکته بر هر تصمیم بعدی در مورد لحن، نگرش، کلمات و عنوان تأثیر می گذارد.

هر کلمه، جمله، پاراگراف، بخش و فصل باید در خدمت یک نکته شما باشد. برای هر چیزی در نوشته خود دلیل داشته باشید.

برای هر چیزی که در نوشته تان هست. از خود بپرسید: «آیا این لازم است؟ چرا؟»

از اصول نویسندگی این است، هر چیزی که از یک نقطه شما پشتیبانی نمی کند حذف کنید.پس هدفمند بودن از اصول نوشتن است.

بنابراین، نویسنده باید دائماً از خود بپرسد: چه می‌خواهم بگویم؟ سپس باید به آنچه نوشته است  نگاه کند و بپرسد: آیا گفته ام؟ آیا برای کسی که برای اولین بار با موضوع مواجه می شود واضح است؟

خواننده را با یک فکر تحریک آمیز رها کنید. نه دو تا نه پنج فقط یکی

انتخاب مقصد به شما ایده بهتری در مورد مسیری که برای رسیدن به آنجا انتخاب کنید، می دهد و بر تصمیم شما در مورد لحن و نگرش تأثیر می گذارد. ( ویلیام زینسر)،

سیزده اصل موثر برای نویسندگی

1-مخاطب را شناسایی کنید: نویسندگان موثر مخاطبان خود را شناسایی می کنند و به علایق آنها می پردازند. (بدانید با چه کسی صحبت می کنید)

2- هدف خود را بشناسید: نویسندگان موثر هدف خاصی دارند و از آن برای شکل دادن به کار خود استفاده می کنند.

3- خواننده را از طریق متن راهنمایی کنید.

4- بهترین قالب را برای خود انتخاب کنید: نویسنده موثر بهترین قالب را برای نوشتن مقاله و یا داستان خود انتخاب می کند.

5- خودتان را به خوبی معرفی کنید: از طریق نوشتن خود را معرفی می کنید، بنابراین مطمئن شوید که بهترین ظاهر خود را دارید.

6- برنامه ریزی: نویسندگان موثر می دانند که نوشتن یک مقاله ویا داستان  خوب به زمان نیاز دارد. (چیزهای خوب زمان می برد)

7- تجدید نظر، بازنگری : نوشتن خوب در باز نویسی های متعدد پدیدار می شود.

8- رشته‌های مختلف از قراردادهای متفاوتی استفاده می‌کنند: هر حرفه‌ای از سبک نوشتاری یکسانی استفاده نمی‌کند (وکلا مانند پرستاران نمی‌نویسند)

9- به وضوح ارتباط برقرار کنید: نویسندگان مؤثر از زبان ساده برای قابل فهم تر کردن ایده های پیچیده استفاده می کنند.

10-نوشته های خودرا پاک کنید، نویسنده موثرنوشته های خود را تصحیح و پاک می کند.

11- به دنبال بازخورد باشید: نویسندگان مؤثر مشاوره می خواهند (چهار چشم بهتر از دو چشم است)

12- نوشتن یک هنر است: نوشتن موثر نیاز به تمرین دارد.

13-جرات حرف زدن داشته باشید: نوشتن خوب شجاعت می خواهد.